Đảm bảo an ninh cho đoàn VN dự Hội nghị cấp cao ASEAN 14

http://www.cand.com.vn/Uploaded_CANDONLINE/hientk1/1_ttuong850_400.jpg

Đảm bảo an ninh cho đoàn VN dự Hội nghị cấp cao ASEAN 14
07:49:00 22/04/2009
Đại tá Đặng Trọng Huy - Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh Cảnh vệ
Là người trực tiếp chỉ đạo công tác bảo vệ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đi dự Hội nghị cấp cao ASEAN 14, Đại tá Đặng Trọng Huy - Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh Cảnh vệ, chứng kiến toàn bộ sự hỗn loạn tại Pattaya dẫn đến Hội nghị đã bị hoãn do áp lực của làn sóng biểu tình, đồng chí ghi lại tất cả những tình huống của sự kiện hy hữu này và đánh giá một số vấn đề dưới góc độ an ninh.
12h30’ ngày 10/4/2009, chuyên cơ chở Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Việt Nam đi dự Hội nghị cấp cao ASEAN 14 đã hạ cánh xuống sân bay Utapao (Thái Lan).

Sau lễ đón tại sân bay Utapao, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đoàn về khách sạn Royal Cliff Grand. Theo dự kiến, đoạn đường đi từ sân bay về khách sạn mất 40 phút.


Đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Pattaya, Thái Lan.


Theo lễ nghi ngoại giao, đoàn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có xe cảnh sát dẫn đường. Khi đi đến gần khách sạn thì xe cảnh sát của Bạn dẫn quay trở lại ra sân bay. Nhiều thành viên trong đoàn không hiểu lý do và hỏi chúng tôi. Mặc dù không được Bạn cung cấp thông tin nhưng chúng tôi dự đoán: Chắc có cuộc biểu tình chặn đường nên Bạn phải dẫn quay lại sân bay để tìm giải pháp. 20 phút sau đoàn xe lại quay về khách sạn. Nhưng thay vì đi cổng chính, Bạn đã dẫn đoàn Việt Nam đi vào lối đi dự phòng, lòng vòng qua mấy sân tennis mãi đến hơn 13h30’ mới vào được khách sạn.

Trên đường về khách sạn và khi ở trong khách sạn, chúng tôi sửng sốt bởi xung quanh khu resort, đặc biệt là đường đi vào cổng chính, lực lượng áo đỏ biểu tình và ken lẫn 3 hàng sắc phục của binh lính Thái Lan chống biểu tình. Tuy nhiên do biểu tình có trật tự và đại diện của Chính phủ Thái Lan đang thương lượng nên không khí chưa căng thẳng lắm.

Tất cả 10 đoàn của 10 nước ASEAN ăn nghỉ và làm việc ở khách sạn Royal Cliff Grand, còn các đoàn Trung Quốc, Hàn Quốc... thì ở khách sạn khác. Đoàn của Việt Nam ở tập trung toàn bộ trên tầng 17 của khách sạn.

Sáng 10/4, trong khi đang diễn ra các hoạt động chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) với các đối tác bên ngoài, bao gồm: ASEAN+1, ASEAN+3, Đông Á (EAS) và ASEAN - Liên Hiệp Quốc tại Pattaya (Thái Lan), không nằm ngoài dự đoán, Liên minh Vì dân chủ chống độc tài (UDD) đã tiếp tục huy động người biểu tình nhằm tạo sức ép lên chính phủ của Thủ tướng Abhisit Vejjajiva và gửi "một bức thư yêu cầu" lên Ban Thư ký ASEAN.

Đến 17h ngày 10/4, hàng nghìn người biểu tình chống Chính phủ Thái Lan đã bắt đầu rút khỏi khách sạn Royal Cliff nơi diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN 14 và các nước đối tác sau khi thủ lĩnh của lực lượng biểu tình Arisman Phongruangrong chuyển đi "một bức thư yêu cầu" cho một quan chức cấp cao của Ban Thư ký ASEAN. Tuy nhiên, những người biểu tình cho biết họ có thể sẽ quay lại. Ông Arisman Phongruangrong cho biết: "Chúng tôi đã đưa ra quan điểm Chính phủ Thái Lan hiện tại là không hợp pháp. Ngày mai chúng tôi sẽ quay lại nếu những yêu cầu không được đáp ứng".

Đến lúc này, các vị trưởng đoàn, Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Kinh tế các nước ASEAN có cuộc ăn tối và làm việc không chính thức.

Sáng 11/4, theo chương trình từ 9h đến 10h30’ họp cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 12; 10h30’ – 11h30’ họp cấp cao ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 12. Thế nhưng ngay từ 8h sáng, cách khách sạn 2 km, lực lượng biểu tình áo đỏ đã xung đột với lực lượng áo đen bằng gậy gộc, tiếp đó hàng nghìn người tiến vào bao vây khu resort. Họ dùng xe tải chở các thùng loa công suất lớn chĩa vào trung tâm hội nghị để kêu gọi Chính phủ của Thủ tướng Abhisit Vejjajiva từ chức. Do vậy đến giờ họp cấp cao ASEAN - Trung Quốc nhưng đoàn Trung Quốc không thể rời khỏi khách sạn để vào khu hội nghị được do khách sạn cũng bị lực lượng áo đỏ bao vây và chặn hết các lối ra vào. Đoàn Hàn Quốc cũng án binh bất động.

Trước tình hình trên, lực lượng Cảnh vệ Việt Nam đã tăng cường thêm sĩ quan bảo vệ Thủ tướng và các đồng chí thành viên chính thức trong đoàn, phối hợp với các lực lượng liên quan cùng đi chuẩn bị phương án đảm bảo cho đoàn về nước an toàn nhất.

Đến 11h trưa ngày 11/4, lực lượng biểu tình áo đỏ đã phá vỡ tuyến chốt giữ của cảnh sát và quân đội. Họ tràn vào trung tâm hội nghị và tiến sát đến cửa khách sạn có trưởng đoàn 10 nước ASEAN nghỉ và làm việc hô vang khẩu hiệu chống chính phủ.

Trước tình hình cực kỳ phức tạp trên, 13h ngày 11/4, Thủ tướng Abhisit Vejjajiva xin lỗi các trưởng đoàn và tuyên bố hoãn hội nghị. Và ông cũng đã phải ban bố tình trạng "vô cùng khẩn cấp" tại Pattaya và toàn tỉnh Chonburi. Ông cũng tuyên bố dành ưu tiên cho nhiệm vụ sơ tán an toàn các đoàn đại biểu nước ngoài ra khỏi Pattaya. Thái Lan đã phải dùng máy bay trực thăng để đưa nhiều nhà lãnh đạo các nước ASEAN và các nước đối tác từ trung tâm hội nghị đến sân bay Utapao.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra sân bay bằng trực thăng. Số còn lại đi ôtô về thủ đô Bangkok và đáp máy bay về Hà Nội. Mặc dù tình hình của Thái Lan vô cùng phức tạp, nhưng lực lượng Cảnh vệ Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh và trách nhiệm, chốt chặn các vị trí xung yếu, tăng cường lực lượng bảo vệ tuyệt đối an toàn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đoàn Việt Nam đi dự Hội nghị cấp cao ASEAN 14. 17h ngày 11/4/2009, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các thành viên chính thức về tới Hà Nội. 23h cùng ngày, toàn bộ đoàn tùy tùng đã về nước.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử ASEAN và quốc tế, một hội nghị cấp cao có sự hiện diện đầy đủ các thành viên bị hoãn do áp lực của biểu tình. Nguyên nhân có nhiều nhưng dưới góc độ an ninh chúng tôi thấy một số vấn đề sau đây:


Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại sân bay Utapao. Ảnh: Đức Tám TTXVN.


Công tác dự báo của Chính phủ Thái Lan không chính xác, phân tích đánh giá tình hình không đúng thực tế nên bị động trong xử lý, ứng phó với lực lượng biểu tình áo đỏ.

Ngay từ đầu tháng 4 và nhất là những ngày 8 và 9, lực lượng biểu tình áo đỏ đã bao vây tòa nhà chính phủ và tuyên bố sẽ phá hội nghị nhưng Chính phủ Thái Lan của ông Abhisit Vejjajiva vẫn tuyên bố làm chủ tình hình và đảm bảo Hội nghị cấp cao ASEAN 14 sẽ thành công. Chính sự khẳng định quá tự tin đó, dẫn đến không lường hết hậu quả và đánh giá thấp khả năng hành động chống phá của lực lượng áo đỏ làm hệ lụy đến uy tín của Thái Lan và đặc biệt là lúng túng khi xuất hiện tình huống xấu, đã không kiểm soát được tình hình.

Khi xảy ra sự cố, lực lượng Cảnh vệ Thái Lan không những không tăng cường bảo vệ các đoàn khách mà họ rút hết, chỉ còn lại một số nhân viên nhưng cũng không hỗ trợ được gì.

Lực lượng an ninh, quân đội Thái Lan không hợp tác đầy đủ với chính phủ trong quá trình xử lý và ngăn chặn biểu tình. Trong thực tế, lực lượng an ninh và quân đội Thái Lan đã triển khai rất nhiều binh lính được trang bị đầy đủ vũ khí và công cụ hỗ trợ để chống biểu tình nhưng họ không hề hành động khi người biểu tình vượt qua các chốt chặn. Người biểu tình tiến thì họ lùi, lực lượng biểu tình tràn vào thì số binh lính này rút trong trật tự. Điều đặc biệt này được lý giải bởi 2 lý do, đó là họ không được hành động khi chưa có lệnh, tránh va chạm và thiếu kiên quyết nên dẫn đến bất lực khi đáng ra phải hành động kiên quyết ngay từ đầu và phải tuyên bố tình trạng thiết quân luật tại Pattaya.

Ngay cả khi lực lượng áo đỏ tràn vào khu vực trung tâm hội nghị, hàng nghìn binh lính được điều đến nhưng cũng bất lực đứng nhìn mặc cho các hành động vi hiến. Nhìn qua dễ nhầm tưởng lực lượng an ninh sẽ thắt chặt, sẵn sàng và đủ khả năng xử lý tình huống xấu nhưng thực tế diễn biến đã cho thấy nguy cơ mất an toàn là rất lớn nếu lực lượng áo đỏ bị kích động và manh động.

Tình hình Thái Lan trong thời gian tới vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn, ảnh hưởng lớn đến uy tín của Thái Lan và an ninh khu vực ASEAN